“LA VOZ DEL TECLA”, 1914
COLOQUIOS TÍPICOS
Todo e codia…
¡Caracho, D. Manuele! ¡qué caro se vende ostede!
-Hola, Juan: ¿Qué dices? ¿cómo te va?
-Dijo que non se encontraba a ostede por ningún lado. Xa non me acordo que o vise.
-Pues no hace mucho que yo te he visto a ti, hombre.
-¿E mín? ¿En donde?
-Pues te he visto el otro día, en la feria, pero como
había tanta gente ni pude decirte
adiós.
-Ten ostede razón; si señora. Fun a San Gregorio, e foi
tamén Locadia. Eu tiña que
mercar algunhas cabazas pras rascas; e ela diz que lle facía falta
un tripieiro e un par de testos
e…
-Fuisteis a dar un paseo ¿Verdad?
-e certo; e o mismo tempo foi tamén para que ela estallase algo, que hay unha temporada que anda… amolada.
-Qué, ¿está enferma tu mujer?
-Nun anda mi boa que dijamos. Danlle amareos, e de dinoite
asústase; soña moito…
Eu non sei qué demontre e iso. Xa lle dicen
que se ofrecese a ir as Eiras e pasar por debaixo
da andía de San Bartolomeu, que diz que e mi bueno para esas
cousas. En fin… D. Manuele…
-Si, eso dicen que es bueno, pero lo mejor es alimentarse. Buenos caldos de gallina…
-Xa de todo ten tomado. Tamén lle dixo D. Pacífico que debía tomar bisteses, pero… aquela carne con sanjre non lla ademite o corpo. ¿Sabe ostede o que ela quiría? Quiría estar sempre a comer laranxas…
-lo otro, lo otro es bueno, y cuando es por remedio, para conservar la salud, aunque no gusten las cosas hay que tomarlas. La vida es amable.
-Xa vexo que fala ostede común predicador, D. Manuel.
-No te digo más que la pura verdad.
-Sí, pero ainda non e iso o peor, estamos nuns tempos tan picoteros…
-Esto, ahora va a cambiar pronto, ¿No has oído nada de esas motoras que piensa traer una compañía anónima y otros señores de La Guardia?
-Teño oído aljo, teño. Ainda noutordía decían eses papeles… o dalá de riba; que eses da nómina iban a facer, que iban a acontecer…
-De modo que tu no crees…
-En nada do que elí decía.
Será certo que traen as motoras, e faen ben; e que han de jañar con elas bos duros, tamén e certo, pero d’iso a que todo yo fallan por axudar o mariñeiro, por sacarnos de miseria en que nos deixaron os arratóns, que yo vayan a contar a sua abuela.
-Amigo, me has fastidiado.
-Nin máis nin menos. Mire, D. Manuel: os mariñeiros da Juardia estamos todos afeitos a ser amos; non sabemos -nin queremos- ser criados de nadie. O que mais e o que menos, aunque sea empeñando a faldra da camisa, fai por ter a súa jamela ou un botiño e os seus aparellos para ir a sardiña, as fanecas, as langostas, e o cronjo; e d’aquilo que jaña non ten que dar contas a nadie. ¿sabe?
-Bueno, ¿Y que quieres decir con eso?
-Pois que si eses capitalistas comprasen as motoras para ir a bordo os mariñeiros da Juardia e con aquilo que se jañase se fora facendo un montón, como facíamos pros volanteiros, dentro de pouco cobraban o seu diñeiro os rentables, e éramos nos os amos, anque eles quedasen con unha parte como calisqueira.
-Ahora te comprendo, quieres decir que el importe de las motoras fuera amortizable.
-E credá, esí traballaríamos coma para nós e a cousa andaría ben. Esí sería certo o que dicía ese papel noutordía, o demáis e a carabina de Ambrosio.
-Ya veo que estás enterado de todo: hasta por los periódicos. Así me gusta, Juan.
-Sempre mejustou ler, D. Manuel, pero ajora, que vexo pouco, disde que Jusesiño sabe ler de corrido, todol-os dominjos a tarde mando emboscar os papeles do sábado e asentámonos no patín. El lé, e eu e máis Locadia escoltamos.
-Está bien, hombre, está bien.
-E, esí como oímos ler dos dous lados, oímos moitas cousas boas, pero tamén oímos cada barbaridá…
-Te lo creo.
-Con aquilo de queimar a cartilla na jrasa dos…
-Calla, hombre. Eso es un disparate muy grande.
-Sí, ¿e o que respondéu dispois certo describidor porque lle chamaron a intención os da “Tecla” ¿ostede entende aquilo?
-……………………..
-Hay que desenjanarse, D. Manuel, o esquerbir non lle é o mismo que vender sillas…
-Es que hay cada cabeza…
-Voulle a contar un conto, que ven al pelo para acabar, D. Manuel.
-Venga.
-Onte, atardiña, Locadia púxose a cocer, porque non
tíñamos pan; fechoulle a porta o
forno as sete, e había que abrila d’elí a tres
horas, as dez; aconteceu que se quedou a dormir
e…
- Se quemó el pan.
-Ostede verá. Cando oxe aplamiñán lla abriu, sacou o
primeiro coto e tan pronto como
yo vin, dixenlle eu, Locadia, ese coto é como
a cabeza de quen deesquerbiu aquilo que leu
onte Jusesiño, en donde falaban do jaravanso
e de Victorio de Lujo e de que os outros debían
de esquerbir solo de propaganda e máis… e
pónseme ela; Acaba, home ou deño que me pela
o coto nas máns, ¿en qué diaño, se pares este coto a cabeza do
coitado d’aquel home?
-E, respondinlle eu, en que non ten meolo, miña Locadia, todo e codia…
Manuel da Robaleira
